Üretim Koşullarının Şekillenmesi, Çalışanları Nasıl Etkilemiştir?
Perakende firmaları, büyük markaların iş koşullarını belirlediği dünyamızda işçi hakları ve korunması ikinci planda kalmaktadır. Walmart örneğinde olduğu gibi tekstil işlerini yaptırdığı Bangladeş’li işçilerin durumları gerçekten içler acısıdır. Walmart, Bangladeş’in en büyük yangını olarak tarihe geçen Tazreen fabrika yangını sırasında ortaya çıkan ilişkisini bile inkâr ederek hiçbir şekilde sorumluluk almamış ve tedarikçisi üzerinden gerçekleştirdiği siparişin parasını bile ödememiş, Bangladeşli fabrikayı iflasın eşiğine getirmiştir. Tedarikçi firması ile yüzlerce insanın öldüğü tekstil fabrikası yangını sonrası ipleri koparan Walmart, bu şekilde işin içinden sıyrılmayı uygun bulmuştur.
Enformel Çalışma
Enformel çalışma devlet denetimsiz, sosyal güvenlik kavramının geçersiz olduğu vergilendirilmemiş üretim alanlarıdır. Formel sektörde varlığını sürdüren çalışanlar, üreticiler kayıt altına alınmamış yani vergilendirilmemiş çalışanlardan oluşur. Bangladeş’te 12 yaş çocuk işçiler başta olmak üzere tüm işçilerin sigorta başta olmak üzere sağlıksız koşullar da çalışması tüm dünyadaki büyük perakende firmalarının iştahını kabartmaktadır.
Enformel Çalışma Koşulları
İşveren ve çalışan açısından biçimsel olmayan çalışma koşullarının cazibeleri de bulunmaktadır. Küresel üretim zincirlerinin büyük bir kısmı aslında taşeronun taşeronu olarak hizmet vermektedir. Küresel üretim zincirleri, tedarikçiler, acentalar ve taşeronlar arasında gelişen kayıt altına alınması zorunlu olan zincirlerdir. Ancak günümüzde bu zincirin halkaları doğru şekilde denetlenememektedir.
Kayıt Dışı Çalışma/Kayıt dışılık
Tüm ülkelerin özellikle 3. Dünya ülkelerinin ortak sorunlarından biridir. Özellikle fason üretim yapan tekstil sektöründe perakendeciler ve büyük markalar, maliyet düşürmek ve zamanında üretim teslimi adına kayıt dışılığa göz yummaktadır. Onlar için öncelik üretimin zamanında teslim alınmasıdır. Küresel tedarik zinciri denetimi yapılsa da, kayıt dışı çalışma, çocuk işçi çalıştırılmasının önüne geçilememektedir.
Özellikle iş kazası gibi sorunlar da perakendeciler üretici firmaların yaşadıkları sıkıntıları göz ardı ederek hayatlarına devam etmektedir. Bu da başka bir firmanın tercih edilmesine ve üretici firmanın iflasına kadar gitmektedir. Doğru çalışma sistemi ve çalışma koşullarının düzelmesi için ucuz işçilikten vazgeçilmesi gerekmektedir. Ucuz işçilik ve çocuk işçi çalıştırma gibi durumlar işleri almayı sağlasa da iş kazası, sel, deprem, yangın gibi felaketlerin olağanüstü durumlarda taşeron üreticiyi yalnız başına bırakmaktadır. Birinci yüklenici sorumlulukları vardır ancak genellikle hukuki olarak bir çıkış noktası bulunarak bu anlamda fason üretimcinin sorumluluğuna bırakılmaktadır.
Yorumlar
Yorum Gönder